«Սովորաբար ի՞նչ ենք անում կարդացած գիրքը։ Տարիներով մոռանում ենք դարակներում: Բայց ինչո՞ւ թողնել, որ գիրքը փոշու տակ կորչի, եթե այն կարող է օգտակար լինել ինչ-որ մեկին»։
Առաջնորդվելով այս սկզբունքով, նպատակ ունենալով աշխարհը դարձնել մի «մեծ գրադարան»` ինտերնետային տեխնոլոգիաների մասնագետ Ռոն Խորնբեկերը 2001-ին սկսեց «BookCrossing» կամ, ինչպես ասում են, «Գրքերի ազատում» շարժումը:
«BookCrossing»-ի գաղափարը հետևյալն է. մարդիկ թողնում են իրենց կարդացած գրքերը հասարակական վայրերում, նրանք, ովքեր գտնում են այդ գրքերը, վերցնում են, կարդում ու իրենց հերթին «ազատում» դրանց:
«BookCrossing»-ը Հայաստան է թափանցել ԱՐՄԱՆ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ նախաձեռնությամբ:
«Կիրակի օրը ես իմ սիրելի գիրքը կնվիրեմ քեզ». այս խորագիրն էր կրում Կասկադի այգում կազմակերպված միջոցառումը, որի շրջանակում հավաքված գրքերն ընդգրկվելու էին «BookCrossing»-ի մեջ: Մտքովս անցավ, որ շատերը գուցե ներկայանան միջոցառմանը ոչ թե իրենց հետաքրքրող գրքով, այլ ում ձեռքն ինչ ընկնի: Արման Ղազարյանը, սակայն, այդ կարծիքին չէր, նրա խոսքով` մասնակիցները քիչ թե շատ կարդացող մարդիկ են և չէին ցանկանա պատահական գրքով ներկայանալ: Ինքը` կազմակերպիչը, իր հետ բերել էր Ալեքսանդր Դյումայի «Քամելիազարդ տիկինը», Սոմերսեթ Մոեմի «Լուսին և վեց պենսանոց»-ը և այլ գրքեր:
Ընթերցասերների արձագանքը, դատելով մասնակիցների թվից, այնքան էլ հուսադրող չէր: Նկատելի էր նաև արվեստագետների, գրողների բացակայությունը: Շոուի, մոդայիկության, ըստ այդմ` անցողիկության վտանգ չունե՞ն այս միջոցառումները` գրական ընթերցումներ, «BookCrossing» և այլն:
Գրող, գրականագետ ՀՈՎԻԿ ՉԱՐԽՉՅԱՆԻ խոսքով` ցանկացած քայլ, միջոցառում, որ արվում է հանուն գրքի, հանուն ընթերցասիրության, արդեն մեծ երևույթ է, իսկ եթե դա անում են երիտասարդները, կրկնակի հաջողություն է: «Անկախ նրանից` սա միջոցառո՞ւմ էր, հաջողվա՞ծ էր, թե՞ անհաջող, շա՞տ մարդ եկավ, թե՞ քիչ, կա հարցի որակական կողմը, որն ինձ շատ է ուրախացնում,- ասաց նա:- Մի քանի տարի առաջ մեր երիտասարդները երազում էին չկարդալ և շատ փող ունենալ, հեռու էին մշակույթից, գրականությունից: Այսօր իրենք են նախաձեռնում, խրախուսում մշակութային միջոցառումները: Չնկատել այս ամենը սխալ է: Ես այսօր որևէ էական մասնակցություն չունեցա, բայց եկա, որ մասնակիցների թիվը մեկ հոգով ավելի լինի»:
«Գրքապտույտը» շարունակվում է. արդեն մի քանի տասնյակ գրքեր պտտվում են Երևանում այս շարժման շնորհիվ, և այդ գրքերի թիվն օրեցօր ավելանում է:
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ